حفاظت از جان و مال در برابر صاعقه
صاعقه : آذرخش ، رعد و برق
برای محافظت لوازم برقی خود در برابر صاعقه و نوسانات برق ناشی از صاعقه یا غیر آن ، دستگاه محافظ ولتاژ یا استابیلایزر یا یو پی اس تهیه کنید.
رعد و برق یا صاعقه پدیده‌ای زیبا و البته جذاب است! اما خطرناک و کشنده نیز هست. برای مثال طی ۳۰ سال گذشته، صاعقه سالانه به طور متوسط جان ۶۷ نفر را در آمریکا گرفته است. اما خوشبختانه اکثر مرگ‌های مرتبط با صاعقه زدگی قابل پیشگیری هستند. در ادامه به چندین نکته ایمنی مهم اشاره خواهیم کرد که می‌توانند از شما در برابر خطرات مختلف اصابت صاعقه جلوگیری کنند.
یک پناهگاه مناسب پیدا کنید و تا اتمام رعد و برق از آن خارج نشوید.
تصور کنید که به یکباره خود را گرفتار طوفان و رعد و برقی شدید یافته اید. در چنین شرایطی چه کاری از شما ساخته است؟ کلید به حداقل رساندن خطر در حالتی مشابه موقعیت مذکور، استفاده از یک ساختار محافظتی مناسب و همینطور ایمن خواهد بود. اما چگونه متوجه شویم که خطر اصابت رعد و برق جدی است و نیاز به فضایی امن داریم؟ به طور معمول اگر قادر به تشخیص صاعقه باشید، برای آن که بدن شما را هدف بگیرد به اندازه کافی نزدیک شده است! از این رو توصیه می‌شود زمان را غنمیت شمرده و خود را از بحرانی که در آن گرفتار آمده اید، به سرعت نجات دهید. هیچ گاه نزدیک درختان (چه کوتاه و چه بلند) و همچنین خطوط انتقال برق قرار نگیرید، زیرا هر دو مورد مذکور هدایتگر‌های الکتریکی قوی هستند و می‌توانند منجر به آسیب جدی شوند. اگر نمی‌توانید خود را به خانه برسانید، به دنبال یک پناهگاه سنگی باشید. به عنوان مثال اگر مشغول طبیعت گردی هستید و صاعقه رخ داده است، غار‌ها می‌توانند گزینه‌ای مناسب باشند ( البته با رعایت نکات ایمنی دیگر ) .
چند توصیه ضروری هنگام وقوع یا احتمال صاعقه :
اگر در خانه نیستید و رسیدن به خانه مشکل است ، با رعایت نکات ایمنی از در مکانی مسقف پناه بگیرید . جایی را پیداکنید که حداقل توسط یک دیوار از شما محافظت کند. اگر پناهگیری در یک ساختمان میسر نشد، خودرو گزینه بعدی خواهد بود. بدنه فلزی خودرو جریان الکتریسته را در اطراف خود متمرکز می‌کند، اما اجازه هدایت آن از طریق بدن شما را نخواهد داد. اطمینان حاصل کنید که هیچ شیشه‌ای پایین نباشد و درب‌ها نیز به درستی بسته شده باشند. استفاده از رادیو به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. از ساختار‌های کوچکی که ایمنی مناسبی ندارند مانند پناهگاه‌های طراحی شده برای روز‌های بارانی و یا فضا‌های مسقف شده با پوشش‌های انعطاف پذیر، دوری کنید. این ساختار‌ها ممکن است از یک فضای باز خطرناک‌تر باشند. ایستادن زیر درختان انتخابی نامناسب است. رعد و برق اجسام بلند را مورد هدف قرار می‌دهد و اگر این اتفاق در مورد یک درخت باشد، ممکن است به شما نیز انتقال یابد یا با آتش سوزی و سقوط شاخه‌های آن دچار آسیب شوید. از حصار یا پرچین‌هایی که ممکن است سر راهتان باشد، به شدت دوری کنید. این موارد نیز می‌توانند در هدایت انرژی ناشی از رعد و برق نقش داشته باشند.
از ایستادن مقابل پنجره خودداری کنید.
در گام نخست تمام پنجره‌های خانه یا پناهگاه را به دقت ببندید. پس از آن فضا‌های داخلی‌تر خانه را برای اقامت کوتاه مدت خود انتخاب کنید. اما چرا باید از نزدیک شدن به پنجره‌ها پرهیز کرد؟ جالب است بدانید که پنجره مسیری کاملا مستقیم و در عین حال راحت را برای سفر صاعقه فراهم می‌کند و احتمال خطر برای ساکنین افزایش خواهد یافت.
به اجسام و لوازم الکتریکی یا فلزی دست نزنید.
استفاده از تلفن ثابت اصلی‌ترین علت جراحت‌های مرتبط با صاعقه زدگی در آمریکا محسوب می‌شود. انرژی حاصل از رعد و برق می‌تواند به واسطه هر جسمی که هادی جریان الکتریکی باشد، به داخل خانه نفوذ کند. این موضوع شامل خطوط ثابت تلفن، کابل‌های برق و همچنین سیستم‌های لوله کشی خواهد شد.
- از لمس پریز‌های برق حین وقوع صاعقه خودداری کنید. همچنین هیچ دستگاهی را از برق جدا نکنید، زیرا ممکن است انرژی ناشی از رعد و برق به شما منتقل شود.
- به کف و یا دیوار‌های بتنی اعتماد نکنید. دیوار‌های بتنی معمولا حاوی شبکه‌های در هم تنیده‌ای از سیم‌های مختلف هستند که می‌توانند هادی جریان الکتریسیته باشند.
- از وان حمام، دوش و یا استخر استفاده نکنید.
- اگر در خودرو پناه گرفته اید، به بخش‌های فلزی و یا شیشه‌های اتوموبیل دست نزنید.
داخل خانه بمانید.
تا حداقل ۳۰ دقیقه پس از آخرین صاعقه در خانه بمانید و خارج نشوید. حتی اگر تصور می‌کنید که شرایط کاملا عادی شده است، باز هم توصیه می‌شود تا حداقل ۳۰ دقیقه بعد موقعیت مکانی خود را ترک نکنید. احتمال وقوع رعد و برق‌های پراکنده و مکرر، به دنبال رعد و برق اصلی وجود دارد.
احتیاط کنید و احتمال آسیب را به حداقل میزان ممکن کاهش دهید.
اگر تحت هیچ شرایطی نمی‌توانید خود را به یک پناهگاه امن برسانید، باید به هر طریقی احتمال وقوع آسیب را از بین ببرید.
صاعقه اجسامی را که ارتفاع بالایی دارند هدف قرار می‌دهد پس به قله کوه یا پشت بام نروید و به سمت مناطق پایین‌تر حرکت کنید. تا جایی که میتوانید ارتفاع را کاهش دهید.
از حضور در فضا‌های باز که سوژه‌ای بلندتر از شما در آن وجود ندارد مانند زمین گلف یا فوتبال خودداری کنید.
از قرارگیری در معرض سوژه‌های تک مانند درخت و یا تیر‌های برق خودداری کنید.
به وسایل محافظت نشده مانند قطعات آهن و تیر‌های فلزی بلند نزدیک نشوید.
از محیط‌های آبی خارج شوید.
پراکنده شوید.
اگر گروهی چندین نفره هستید و گرفتار صاعقه شده اید، همگی در یک محل تمرکز نیابید. فاصله‌ای به اندازه 15 الی ۳۰.۵ متر را از یکدیگر حفظ کنید (رعایت این فاصله بین هر دو نفر الزامی است). این امر احتمال انتقال صاعقه از یک فرد به فرد کناری را کاهش می‌دهد. البته حفظ فاصله به معنای عدم توجه به دیگران نیست. پس از هر بار وقوع رعد و برق، تعداد افراد حاضر را بررسی کنید و اگر کسی نیاز به کمک دارد سریعا وارد عمل شوید.
کوله پشتی خود را در آورید.
ممکن است هر کوله پشتی مجهز به قطعات فلزی باشد که حتی از وجود آن‌ها اطلاعی ندارید. بدین ترتیب اگر در حال کوهنوردی یا پیاده روی در خیابان هستید، به محض تشخیص صاعقه کوله پشتی خود را در آورید. البته چنانچه از عدم وجود قطعات فلزی مطمئن باشید، خطری از این جهت شما را تهدید نخواهد کرد. همچنین لازم به ذکر است که باید کوله پشتی را در فاصله‌ای به اندازه حداقل ۳۰.۵ متر از پناهگاه انتخابی خود رها کنید.
حالت بدنی مناسب هنگام وقوع صاعقه را اجرا کنید.
روی پنجه پا‌های خود بنشینید، سر را به سمت قفسه سینه و یا فاصله میان زانو‌ها نزدیک کنید و با دستان خود گوشهایتان را بگیرید. هیچ گاه روی زمین نخوابید، زیرا از این طریق تبدیل به هدفی بزرگتر برای اصابت صاعقه خواهید شد. لازم به ذکر است که حفظ این حالت بسیار دشوار بوده و نمی‌تواند امنیت ۱۰۰ درصدی شما را تضمین کند، اما حرکت انرژی رعد و برق از روی بدن را تسهیل خواهد کرد. بدین ترتیب احتمال عبور انرژی از ارگان‌های حیاتی کاهش می‌یابد و با آسیب بسیار کمتری نجات خواهید یافت. بهتر است از سیستم بینایی و شنوایی خود نیز محافظت کنید تا در اثر رویت نور رعد و برق و یا شنیدن صدای آن دچار جراحت نشوند.
برای رعد و برق قریب الوقوع بعدی آماده باشید.
اگر رعد و برق دیگری در حال وقوع باشد، بعضی تغییرات جزئی شما را هوشیار خواهند کرد. به عنوان مثال ممکن است این تغییر در حالت موهایتان باشد و یا احساس سوزن شدن روی پوست خود کنید. از جمله دیگر تحولات ملموس می‌توان به لرزش اجسام فلزی سبک و صدای خراشیده شدن جزئی اشاره کرد. اگر هر کدام از نشانه‌های مذکور را رویت کردید، آماده حمله صاعقه بعدی باشید.
چکمه‌های لاستیکی به پا کنید.
این چکمه‌ها از موادی ساخته می‌شوند که هدایتگر‌های الکتریکی خوبی نیستند. از این رو می‌توانند انتقال جریان الکتریسیته میان صاعقه، بدن شما و زمین را مهار کنند.
برنامه ریزی داشته باشید.
بهترین راه به منظور جلوگیری از آسیب‌های احتمالی رعد و برق، عدم مواجهه با آن خواهد بود! پیش از آن که برای انجام کاری برنامه ریزی کنید، اطلاع دقیقی از وضعیت آب و هوایی روز مورد نظر و همچنین روز‌های آتی داشته باشید. تنها کافیست خطرات ناشی از اصابت صاعقه را جدی بگیرید و برنامه خود را به روز دیگری موکول کنید. فریب هوای به ظاهر مناسب خارج از خانه را نخورید.
به آسمان نگاه کنید.
زمانی که خارج از خانه هستید و هوا چندان مناسب نیست، به نشانه‌های پیش از وقوع صاعقه در آسمان توجه کنید. این نشانه‌ها می‌تواند شامل باران، اصوات خراش مانند، رنگ تیره آسمان و یا ابر‌های کومولونیمبوس (ابری بلند و متراکم که همراه با صاعقه بوده و پیش از طوفان دیده می‌شود) باشد. البته لازم به ذکر است که رعد و برق می‌تواند حتی در صورت عدم وجود علائم نام برده نیز رخ دهد.
به منطور واکنش صحیح برنامه ریزی کنید.
اگر در فضایی باز هستید و احتمال وقوع صاعقه را می‌دهید، پناهگاه‌های امن منطقه را شناسایی کنید. آینده نگری اصلی مهم برای پیشگیری از آسیب‌های احتمالی صاعقه به شمار می‌رود. تا جایی که میتوانید این موضوع را به دوستان و آشنایان خود اطلاع دهید.
جعبه کمک‌های اولیه‌ای مناسب تدارک ببینید.
توصیه می‌شود همواره برای مقابله با شرایط بحرانی آماده باشید. یکی از جنبه‌های این آمادگی، در اختیار داشتن جعبه کمک‌های اولیه مجهز خواهد بود. همچنین ممکن است طی وقوع صاعقه با قطع برق مواجه شوید، از این رو بهتر است منابعی کمکی مانند باتری، پاوربانک و برق اضطراری به همراه داشته باشید.
شماره تماس‌های اضطراری را به خاطر بسپارید.
از آن جایی که اصابت صاعقه و یا حتی شوک ناشی از شنیدن صدای مهیب آن می‌تواند منجر به حملات قبلی و مغزی شود، شماره‌های اورژانسی را به خاطر داشته باشید.
برای کمک رسانی به دیگران، نکات ایمنی را رعایت کنید.
برای آن که به یکی از مصدومین رعد و برق کمک کنید، خود را در معرض خطر مستقیم قرار ندهید. بهتر است تا زمانی که احتمال خطر جدی وجود دارد صبر کنید و یا مصدوم را به محلی ایمن انتقال دهید. جالب است بدانید که صاعقه ممکن است یک محل مشابه را چندین بار مورد اصابت قرار دهد.
احیا قلبی تنفسی انجام دهید.
بدن افرادی که مورد اصابت صاعقه قرار می‌گیرند، دارای بار الکتریکی نیست و بدین ترتیب میتوانید به سرعت کمک رسانی را آغاز کنید. توصیه می‌شود پس از بررسی علائم حیاتی، احیا قلبی تنفسی را انجام دهید.
مصدوم را مدیریت کنید.
مصدوم را به پشت بخوابانید و سرش را کمی پایین‌تر از بدن وی ثابت کنید. پا‌ها را نیز در ارتفاعی بالاتر نسبت به تنه قرار دهید.
مقالۀ مرتبط :
