بهینه سازی انرژی در بخش های حمل و نقل، تولید و کشاورزی ضروری است اما به آسانی، سهولت و اهمیت بهینه سازی در بخش ساختمان نیست. بهینه سازی در بخشهای اشاره شده یک ضرورت اجتناب ناپذیر است اما واقعیت امر اینست که نیازمند سرمایه گذاری سنگین و بواسطه اثرات چند جانبه اقتصادی و اجتماعی آن (نرخ تورم، تولید و اشتغال و ...)، پیچیدگی و دشواری خاص خود را دارد در عین حال با برنامه ریزی و هدفگذاری مشخص چند ساله می توانیم به آن برسیم. در کنار این موارد، حجم و سهم مصرف انرژی در بخش ساختمان بسیار بالاست (۴۰% کل مصرف انرژی کشور) و اجرای پروژه های بهینه سازی در این بخش از نظر زمان و هزینه بسیار قابل توجیه و اهداف بهینه سازی در این بخش با هزینه کمتر و کمترین اثرات جانبی قابل تحقق است.
در همین راستا، امید می رود با نگاه و تمرکز ویژه مجلس و دولت در تکمیل و تقویت طرح پیشنهادی اینجانب برای "کارت اعتباری یارانه انرژی" –که هم اکنون در کمیسیون انرژی مجلس در دست مطالعه و بررسی است- با اراده ای قوی، قدم های بزرگتر، موثرتر و سریعتری را در بهینه سازی انرژی با اولویت بخش ساختمان با کمترین اثرات منفی جانبی برداریم. بر اساس بازخوردهای دریافتی از برخی اساتید و صاحبنظران و کارشناسان، این طرح، موثرترین شیوه و حتی تنها راه اصلاح قیمت های حامل های انرژی و تحقق اهداف بهینه سازی و اصلاح الگوی مصرف انرژی با کمترین اثرات و پیامدهای منفی جانبی است. بر اساس این طرح، به میزان متوسط سرانه مصرف انرژی (گاز و برق) در واحدهای مسکونی به قیمت نهایی و آزاد هدفگذاری شده در قانون هدفمندی یارانه ها، در قابل کارت اعتباری در اختیار خانواده ها قرار می گیرد. مدیریت مصرف انرژی و اعتبار شارژ شده در کارت اعتباری یارانه انرژی خانوار، کاملا" دراختیار و کنترل خانوار است. خانواده ها می توانند مصرف قبلی یا بیش از آن را داشته باشند و کل اعتبار کارت و مازاد بر آن را صرف انرژی مصرفی در واحد مسکونی شان کنند یا می توانند صرفه جویی کنند و از مانده اعتبار کارت بهره مند شوند. فراموش نکنیم که مصرف انرژی در ساختمان های ما تا ۸۰% قابل کاهش است و طرح کارت اعتباری یارانه انرژی برای تحقق این هدف، بسیار موثر و راهگشاست.
لازم به اشاره است که اصلاح قیمت های حامل های انرژی برای توجیه پذیر بودن راهکارهای بهینه سازی انرژی ضروری است. با وجود چند برابر شدن قیمت حامل های انرژی در مرحله اول هدفمندی یارانه ها، بدلیل جهش قیمت ارز، همچنان سطح قیمت های موجود با قیمت های واقعی هدفگذاری شده در قانون هدفمندی یارانه ها فاصله زیادی دارد. این فاصله در مورد انرژی مصرفی غالب در بخش ساختمان (برق و گاز طبیعی)، حدود ۸ تا ۱۰ برابر سطح قیمت فعلی است در حالیکه این فاصله در مورد حامل های انرژی مصرفی در بخش خودروهای سبک (بنزین و CNG) کمتر است. این یعنی پرداخت سوبسید بیشتر به انرژی مصرفی در بخش ساختمان و اهمیت توجه به راهکارهای اصلی بهینه سازی و کاهش مصرف انرژی دراین بخش پرمصرف و فاقد ارزش افزوده.
بهینه سازی انرژی در بخش ساختمان را باید از کجا شروع کرد؟
برای صرفه جویی در بخش ساختمان باید از گلوگاهها و شاهراه های اصلی اتلاف یا هدررفت انرژی شروع کرد و اصطلاحا" جلوی اتلاف انرژی را باید از سرچشمه گرفت. پیشگیری بهتر از درمان است.
بعد از برنامه ریزی برای اجرای پیشنهاد و راهکار اصلی فوق (عایق بندی استاندارد پوسته خارجی و تاسیسات در ساخت و ساز جدید)، راهکارهای ثانویه زیر نیز قابل برنامه ریزی و اجراست:
بدیهی است برای ساختمان های موجود شامل ۲۲ میلیون واحد مسکونی و بیش از یک میلیون ساختمان و یا واحد اداری، تجاری، عمومی و آموزشی فاقد کیفیت از نظر مصرف انرژی (عمدتا" بدلیل عایق نبودن)، با هدف کاهش حداقل ۵۰% در مصرف انرژی، راهکارهایی ساده، موثر و بعضا" متفاوت از راهکارهای بهینه سازی در ساختمان های جدید را می توان -و باید- اجرا نمود (از جمله: جایگزینی سیستم های انرژی بر فرسوده و پرمصرف با محصولات، سیستم ها و فناور های نوین کم مصرف، جایگزینی پنجره ها با پنجره دوجداره "یو پی وی سی" استاندارد، حتی الامکان اجرای لایه عایق روی نمای ساختمان یا دیوارهای باز جانبی یا داخل ساختمان های مسکونی و اداری و تجاری، ترویج پوشش رنگ های نانو عایق و ...)، که در یادداشت دیگری به آن خواهم پرداخت.
با هدف تقویت، توسعه و ترویج موضوع، از دریافت بازخورد و نظرات کارشناسان محترم استقبال می شود.
صرفه جویی در مصرف انرژی و حفظ محیط زیست، وظیفه ملی همه ماست!
دست به دست هم دهیم به مهر میهن خویش را کنیم آباد
