ارائه نکاتی درباره هریک از سیستم های گرمایشی رایج در کشور تا بتوانید این سیستم ها را با هم مقایسه کنید.
همچنین ارائه راهکارهایی برای افزایش بازده کلی این سیستم ها، به شما برای پرداخت کمتر قبض ها
به گزارش صبحانه، «این جوری نمیشه! یعنی این وسایلی که ما داریم برای گرمایش خونه مون استفاده می کنیم، اون بازدهی که ما می خوایم رو نداره! باید یه فکر اساسی تر کنیم. الان که هنوز پاییزه، این قدر خونه مون سرده مطمئنا زمستون همه اهل خانه با هم یخ می زنیم! همسایه پایینی که پکیج داره، میگه یک سری مشکلات داره. ما که به جای پکیج از بخاری استفاده می کنیم، یک سری مشکلات داریم. خونه بغلی هم که از رادیاتور مرکزی استفاده می کنن یک سری نارضایتی هایی دارن. بخاری برقی و شومینه هم بدون مشکل نیست. حالا موندم کدام سیستم گرمایشی، مزایایش از معایبش بیشتره و از بقیه این سیستم ها بهتره!؟» به طور طبیعی هر سال با سرد شدن هوا در فصل پاییز و به خصوص زمستان، دیالوگ هایی شبیه به آنچه در ابتدای این مطلب خواندید شنیده می شود. این دیالوگ ها حاکی از این است که انتخاب بهترین سیستم گرمایشی که بیشترین بازده و کمترین مصرف را داشته باشد، برای مردم مهم است. پرونده امروز به ارائه نکاتی درباره هریک از سیستم های گرمایشی رایج در کشور می پردازد تا بتوانید این سیستم ها را با هم مقایسه کنید. همچنین ارائه راهکارهایی برای افزایش بازده کلی این سیستم ها، به شما برای پرداخت کمتر قبض ها طی این چند ماه سرد سال کمک قابل توجهی خواهد کرد. از این رو این شماره زندگی سلام را از دست ندهید چراکه در این روزهای سرد سال، اساسی گرمتان می کند!
ورود موج سرمای فراگیر در بیشتر استان های کشور و افزایش بی سابقه مصرف گاز، صرفه جویی را برای عبور از روزهای سرد زمستان بیش از پیش ضروری ساخته است. راهکارهای زیادی برای صرفه جویی در مصرف گاز وجود دارد، از دو جداره و عایق کردن در و پنجره ها گرفته تا نصب پرده های ضخیم و قطور و... که برخی از آن ها نیازمند تغییرات ساختاری و اساسی در ساختمان و فضای زندگی شماست و وقتی درباره این راهکارها مطالبی را می شنوید، این تغییرات برایتان مشکل و گاه ناممکن به نظر می رسد اما برای کمک به کاهش مصرف راه های فوری و ساده تری هم هست که در ادامه مطلب به برخی از آن ها اشاره می شود؛ راه هایی که مبلغ قبض گازتان را هم کاهش می دهد.
دودکش ها را بررسی کنید: وجود هرگونه ترک در دودکش می تواند مقدار زیادی از انرژی گرمایشی را هدر دهد. پس دودکش هایتان را سالی یک بار بررسی کنید و اگر دیدید که شکسته یا ترک خورده است، به دنبال تعویض آن باشید.
کمی بیشتر لباس بپوشید: بهتر است صرفه جویی را از ساده ترین راه ها شروع کنید. با کم کردن دمای خانه و پوشیدن لباس گرم می توانید در مصرف گاز، صرفه جویی قابل توجهی کنید یعنی با کم کردن فقط یک درجه از دمای خانه، می توانید هزینه هایی را که صرف گرمایش منزل می شود تا 5 درصد کاهش دهید.
روی پنجره ها نایلون بکشید: یک پنجره با شیشه تک جداره تقریبا ١٠ برابر یک دیوار عایق کاری شده هم انــدازه خود تــــلفـــــات حـــــرارتـــی دارد. یــک راه ساده این است که در پاییز و زمستان که هـوا سرد اســــت روی پـنجـــره ها نایلــون کشـیـــد و دور تا دور آن را با چسب نواری پهن چسبانــــد. با این کار در درجه اول آسایش بیشتری برای ساکنان ایجاد می شود و در کنار آن در مصرف گاز نیز صرفه جویی می شود.
پرده های چین دار نصب کنید: نصب پرده های چین دار که پنجره را کاملا بپوشاند، جلوی اتلاف حرارت را به مقدار زیادی می گیرد. این پرده ها در فصل تابستان نیز جلوی تابش خورشید را می گیرد و به خنک نگه داشتن داخل ساختمان کمک شایانی می کند به ویژه اگر آستر براق داشته باشد. به اندازه بودن و نصب صحیح پرده بسیار مهم است. پرده باید طوری باشد که پشت آن، امکان حرکت آزادانه هوا وجود نداشته باشد. برای این کار می توان فاصله ریل پرده تا دیوار را با چیزی مانند تخته پر کرد یا گیره ها را طوری به پرده زد که خود پرده این فاصله را پر کند.
در اتاق های بدون استفاده را ببندید: یکی از راه های صرفه جویی گاز در فصل زمستان، بستن کامل درهای منزل و حتی اتاق هاست. اگر اتاق سردی دارید که داخل آن بخاری یا هیچ وسیله گرمازایی روشن نیست، باید در طول زمستان در آن را ببندید تا از ورود سرما به داخل اتاق نشیمن جلوگیری شود.
در زمستان هوای اتاق را آن قدر گرم نکنید که مجبور شوید پنجره ها را باز کنید. همچنین تختتان را از پنجره دور نگه دارید تا زیادی سردتان نشود و مجبور به زیاد کردن رادیاتورها نشوید.
اگر از سیستم رادیاتور مرکزی استفاده می کنید برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی گرمایشی، لوله های آب گرم و رادیاتور مرکزی را عایق بندی کنید و هرچند وقت یک بار به شوفاژخانه سر بزنید تا از نبود هرگونه ترکیدگی یا شکاف در لوله ها مطمئن شوید.
کانال های کولر را بپوشانید: خروجی کانال های کولر را از داخل خانه با پوشش ضخیم بپوشانید.
چی بخریم؟ از بخاری تا پکیج و اسپلیت!!
انتخاب وسایل گرمایشی همواره بر اساس معیارهای مختلفی صورت می گیرد. از آن جا که سالیانه درصد قابل توجهی از هزینه های انرژی خانواده ها صرف گرمایش منزل آن ها می شود، آگاهی کامل از ویژگی ها و امتیازات سیستم های مختلف گرمایشی برای تصمیم گیری در زمینه انتخاب آن با توجه به اطلاعات جمع آوری شده و شیوه کاربرد این دستگاه ها، امری بسیار ضروری است. توجه داشته باشید که اگر درست تصمیم نگیرید حتی با صرف هزینه های بسیار زیاد نیز نمی توانید منزلتان را به نحو مطلوب گرم کنید. در خور ذکر است که انتخاب یک سیستم گرمایشی مناسب، می تواند هزینه ها و میزان مصرف انرژی را کاهش دهد و سبب حفظ منابع زیست محیطی شود. ما در ادامه این مطلب، نتیجه گفت و گوهایمان را با چند کارشناس این حوزه جمع آوری و مطرح می کنیم.
بخاری گازی؛
بخاری های آجری یا شومینه ای نسبت به بخاری های معمولی بیشتر هوا را خشک می کند و به دلیل مخلوط شدن گازهای تولیدی با هوای چرب خانه، ممکن است حساسیت تنفسی و چشمی را در پی داشته باشد. البته بخاری های شومینه ای از لحاظ مصرف انرژی و بازدهی بهتر است و به همین دلیل تا یک میلیون تومان هم قیمت گذاری شده است. به طور کلی یک عیب بخاری ها در مقایسه با سیستم های پکیج و رادیاتور مرکزی، این است که باعث سیاه شدن دیوار و بعضی وسایل نزدیک به خودش می شود.
شومینه؛ لوکس و غیر بهینه
استفاده از شومینه به علت اتلاف انرژی حرارتی بسیار زیاد در مقایسه با دیگر وسایل حرارتی گاز سوز، به طور کلی توصیه نمی شود. همچنین به علت آن که عمل احتراق در شومینه در محیط باز صورت می گیرد، احتمال بازیگوشی کودکان و بروز آتش سوزی در خانه بسیار زیاد است. همچنین نمی توان از شومینه صرفاً به عنوان تنها وسیله گرمایشی در محیط استفاده کرد و جنبه تزئینی و لوکس آن بر جنبه گرمایشی آن غالب است. البته استفاده از شومینه به مدت کوتاه آن هم در زمان هوشیاری و بیداری اشکال ندارد.
پکیج؛ کم دردسر و سالم
در مقایسه پکیج با سایر سیستم های گرمایشی هوا مانند شوفاژخانه و بخاری چند نکته قابل بررسی است. از لحاظ ایمنی، پکیج ها با استفاده از روش گرمایش محیط از طریق آب گرم، از وجود متعدد بخاری ها در ساختمان می کاهد و به این طریق میزان خطرات ناشی از نشت منواکسیدکربن از مجراهای دودکش و همچنین خطرات ناشی از نشت گاز و خطر انفجار آن در ساختمان به شدت کاهش می یابد. از لحاظ هزینه مصرف انرژی و سایر هزینه ها، اولاً پکیج ها این قابلیت را به سیستم گرمایش ساختمان اضافه می کند که کلیه ساکنان واحدهای یک ساختمان بتوانند شرایط دمای هوا و دمای آب گرم واحد را به طور دلخواه و مستقل از دیگر واحدها تنظیم کنند، ثانیاً در این سیستم آب هدر نمی رود و همان آب در گردش در آشپزخانه و حمام استفاده می شود. با این حال به دلیل مصرف برق و گاز در این سیستم، قبض های آن خیلی هم ارزان نیست. البته در سیستم گرمایش با پکیج، با کم شدن مسیر لوله کشی آب گرم مصرفی و شوفاژ و همچنین حذف نیاز به پمپ کردن آب گرم مصرفی در شوفاژ نسبت به داشتن موتورخانه از اتلاف گرما در مسیر و هزینه برق مصرفی پمپ کاسته می شود. از لحاظ تعمیرات و نگهداری هم پکیج نسبت به سیستم هایی مانند گرمایش از کف و شوفاژخانه های مرکزی راحت تر است. در خور ذکر است که هزینه نصب پکیج در یک خانه 100 متری از 2 میلیون تومان شروع می شود.
کنترل پایا : با استفاده از ترموستات اتاقی دیجیتال میتوانید دمای اتاق را تنظیم کنید و علاوه بر کاهش مصرف انرژی، آسایش بیشتری نیز داشته باشید.
رادیاتور دیواری؛ دردسرهای کلی
در بعضی از خانه های ایرانی از این سیستم برای گرمایش استفاده می شود که به گاز شهری یا گازوئیل نیاز دارد. این سیستم در مجتمع هایی استفاده می شود که حداقل بیش از 12 واحد دارد. مزایای این سیستم عبارت است از این که به صورت مرکزی آب گرم تولید می کند و قدرت پمپاژ خوبی دارد. در خور ذکر است که این سیستم نیاز به شارژ ماهیانه دارد و نداشتن استقلال آپارتمانی، نیاز به لوله کشی های زیاد و فضایی تقریبا بزرگ برای موتورخانه در زیرزمین از معایب این سیستم به شمار می رود. علاوه بر این انتقال نیافتن یکنواخت حرارت و وجود نقاط کور گرمایی و اتلاف فراوان انرژی به دلیل راندمان پایین آن، از معایب دیگر این سیستم است.
گرمایش از کف؛ گرما رسانی یکنواخت
از این سیستم گرمایشی هم می توان در زمستان بهره برد اما به تنهایی کافی نیست و باید در کنار آن از پکیج یا بخاری استفاده کرد. با این حال، راندمان پایین به دلیل مدفون بودن لوله ها، انتشار کرک، گرد و غبار و ذرات روی فرش در هوا به دلیل جریان انتقالی هوای گرم از کف اتاق و نامناسب بودن فضای آن برای کودکان، سالمندان، بیماران ریوی و هزینه های فوق العاده زیاد در صورت نیاز به تعمیرات به همراه کند بودن سیستم برای گرمایش، از معایب اصلی گرمایش از کف محسوب می شود. البته از مزایای این سیستم، انتقال حرارت از پایین ترین سطح، گستردگی سطح انتقال حرارت به وسعت کف اتاق ها، گرما رسانی یکنواخت و بدون وجود نقطه کور است. همان طور که اشاره شد از محاسن سیستم گرمایش از کف، توزیع یکنواخت گرماست که به نمودار گرمایش ایده آل نزدیک است. با این حال در سیستم گرمایش مدت زمانی طول می کشد تا گرما از مصالح کف ساختمان عبور کند و به کف برسد.
اسپلیت های گرمایشی؛ زیبا و پر هزینه
اسپلیت ها به سرعت گرما به شما می دهد اما هزینه اولیه و مصرف برق بالا، نیاز به آب و هدر رفت آن، ایجاد صدا و مطلوبیت نداشتن نوع گرمادهی به دلیل دمیده شدن هوای گرم، از معایب این سیستم گرمایشی است. البته با توجه به طراحی های زیبا و انعطاف پذیری شکل گرفته در اسپلیت، این وسیله از دکوراسیون خوبی برخوردار است. در زمستان می توان از گرمایش آن استفاده کرد فقط یادآوری می شود که با توجه به ارزان بودن گاز مصرفی در ایران استفاده از یک دستگاه برقی برای گرمایش منطقی به نظر نمی رسد و به همین منظور به عنوان یک وسیله کمک گرمایشی مناسب است. قیمت اسپلیت های گرمایشی مرغوب هم کمتر از 3 میلیون تومان نیست.
بخاری برقی؛ پر مصرف
مصرف فوق العاده بالای برق این وسیله و کارایی تقریباً پایین آن برای خانه ها از مهم ترین معایب این بخاری هاست. البته بخاری های برقی قابلیت گرم کردن محیط های اداری و شرکت های کوچک را دارد و معمولاً به امکان تهویه هم مجهز است. تقریبا همه بخاری های برقی امروزی برای تنظیم هوای اتاق مجهز به ترموستات اتوماتیک است که به طور خودکار پس از رسیدن به دمای مطلوب در همان درجه حرارت می ماند. همچنین فن های موجود در این دستگاه باعث می شود تا گرمای دستگاه را به محض روشن شدن احساس کنید. یکی دیگر از ویژگی های این دستگاه کم حجم بودن و اشغال فضای کم دستگاه است و شما می توانید همه جا حتی درمکان های باریک آن را نصب کنید. در پایان فقط میزان مصرف بالای 2000 وات آن را خدمتتان یادآوری می کنم. در ضمن قیمت بخاری های برقی از 100 هزار تومان شروع می شود و تا 2 میلیون تومان هم دیده شده است!
شاید بسیاری از ما نشستن و خوابیدن زیر کرسی با آن حرارت دلچسب و بی نظیرش را تجربه نکرده باشیم و زمستان هایی را که با خوردن خوراکی های زمستانی و شنیدن حکایات پدربزرگ و مادربزرگ در زیر کرسی سپری می شد، از جمله خاطره انگیزترین دوران کودکی و نوجوانی خود ندانیم. کرسی میزی چهارپایه است که از چوبی به اندازه یک متر در دو متر و گاهی مستطیل شکل ساخته می شد که روی آن را با لحافی می پوشاندند. سپس روی لحاف را با جاجیم، ترمه یا چادرشب سفید تزئین می کردند و یک سینی مسی برای قرار دادن خوراکی ها روی آن می گذاشتند. اطراف کرسی را نیز تشک و پشتی می گذاشتند، سپس اعضای خانواده دور آن می نشستند. گذاشتن کرسی در روز و ساعتی مانده به شب انجام می شد.
در زیر این میز و تشکیلاتی که وصفش رفت، یک منقل قرار می گرفت که حرارت مطبوع زیر کرسی را تأمین می کرد و آماده کردن آن هم روشی مخصوص به خود داشت. امروزه نیز کرسی های برقی پیشرفته ای به بازار آمده که ویژگی های آن عبارت است از: قطع کن خودکار، تک المنت و 2 المنت، فن پیشرفته. قیمت این کرسی ها با پتو و لوازم جانبی آن از 500 هزار تومان شروع می شود و با توجه به ویژگی ها و کیفیت آن به یک میلیون تومان هم می رسد.
همچنین محمدعلی گلاب زاده، پژوهشگر و مردم شناس با اشاره به این که کرسی ها علاوه بر گرم کردن فضای خانه، زمینه دور هم جمع شدن اعضای یک خانواده و گرم شدن روابط بین آن ها را فراهم می کرد، می گوید: به همین دلیل کرسی ها پایگاه شعرخوانی، قصه گویی و شاهنامه خوانی بود و باعث گرمای تفکر و اندیشه اعضای خانواده و تنویر افکار آن ها می شد اما امروزه در حالی وسایل گرمایشی متعددی در خانه ها برای گرم کردن وجود دارد که اعضای یک خانواده گاه هفته ها دور هم جمع نمی شوند و با یکدیگر صحبت و مشورت نمی کنند. به این ترتیب این موضوع باعث می شود در جامعه ما روز به روز اخلاقیات کم و فاصله بین پدر و مادرها با فرزندانشان زیادتر شود. بنابراین استفاده از کرسی های امروزی از این لحاظ جذاب به نظر می رسد!
