ترموستات فن کویل

ترموستات وسیله ­ای است برای تنظیم خودکار دما. 

انواع مختلفی از ترموستات اتاقی برای کنترل دمای اتاق و کنترل دستگاه های تهویه در ایران و جهان کاربرد دارند. ما در کنترل پایا سعی کرده ایم مجموعه ای از ترموستات های پرکاربرد و مرغوب ایرانی و خارجی را فراهم کنیم تا مشتریان عزیز بتوانند ترموستات مناسب برای خانه یا محل کار خود را خریداری نمایند. با استفاده از ترموستات میتوانید دمای اتاق را تنظیم کنید تا علاوه بر آسایش بیشتر ، مصرف انرژی کمتری نیز داشته باشید.

لینک خرید چند مدل ترموستات خارجی و ایرانی :

• ترموستات سه دور یا ترموستات فن کویل سقفی
• ترموستات تک دور یا ترموستات فن کویل زمینی
• ترموستات لمسی  
• ترموستات بیسیم
• ترموستات پکیج 
• انواع ترموستات اتاقی

معمولا در ایران برای فن کویل های سقفی از ترموستات سه دور و برای فن کویل زمینی از ترموستات تک دور استفاده میکنند.

فن کویل دستگاهی برای سرمایش و گرمایش و بطور کلی تهویه مطبوع در ساختمان های مسکونی ، تجاری و صنعتی است.

اجزای تشکیل دهنده فن کویل :

1. فن ( همراه با الکترو موتور )

2. کویل های سرمایشی و گرمایشی

3. فیلتر هوای قابل تعویض یا قابل شستشو

4. شیر فلکه

5. شیر هواگیری

6. ترموستات

7. شیر برقی

بعضی از واحدهای فن کویل حاوی مقاومت ( المنت ) الکتریکی یا کویلهای گرمایش با بخار آب یا آب گرم هستند. غالب گرمکنهای الکتریکی برای استفاده در فصل پاییز در نظر گرفته میشوند تا مشکل تبدیل وضعیت تابستانی-زمستانی در سیستمهای دو لوله ای مرتفع گردد. وجود یک فیلتر قابل تعویض یا قابل شستشو با بازده 35 در قبل از بادزن موجب میگردد تا از مسدود شدن و گرفتگی مسیر عبور هوا از رئی کویل توسط خاک یا الیاف موجود در هوای در حال گردش جلوگیری شود همچنین با استفاده از این فیلتر از موتور بادزن حفاظت خواهد شد و مقدار آلایندهایی که توسط هوا جابجا میشوند در داخل فضای تهویه شده کاهش میابد.تشتک تخلیه تقطیرات واحدهای فن کویل دارای عایق هستند. استفاده از عایقهایی با دهانه های دمپردار که برای اتصال به دریجه های تازه روی دیوارهای خارجی ساختمان طراحی شده اند اختیاری است.کاربرد این واحدها توصیه نمی شوند زیرا فشار باد موجب خواهد شد مقدار هوای تازه ورودی از کنترل خارج شود. بعلاوه وقتی این واحدها در اقلیم سرد استفاده میگردند باید احتیاط لازم برای جلوگیری از یخ زدن کویل صورت پذیرد. البته ناگفته نماند که امروزه ترموستاتهای پیشرفته ای وجود دارند که مشکل یخ زدگی کویل ها به واسطه هوشمند عمل نمودن این ترمستاتها (CPA) از یخ زدن جلوگیری میکنند. در فن کویل ها درجه حرارت با ترموستات و مقدار رطوبت توسط هیومیدستات و مقدار هوا توسط فن و مقدار هوای تازه به روشهای متداول کنترل میشود .

فن‌کویل‌ها عموماً به صورت‌های زیر ساخته می‌شوند:

1- فن کویل زمینی ظرفیت این فن کویل‌ها ۲۰۰ الی ۱۰۰۰ فوت مکعب در دقیقه بوده و هوا را بصورت بالا زن یا روبرو زن منتشر می‌سازند.

2- فن کویل کانالی در ظرفیت‌های ۶۰۰ الی ۲۰۰۰ فوت مکعب در دقیقه ساخته می‌شوند و به سه طرح زیر می‌باشد:

۱-کانالی سقفی توکار ۲-کانالی سقفی روکار ۳-کانالی دیواری روکار ایستاده 3- فن کویل سقفی

ظرفیت این فن کویل‌ها معمولاً بین ۲۰۰ الی ۱۰۰۰ فوت مکعب در دقیقه می‌باشد. این فن‌کویل‌ها به دوصورت کابینت دار و بدون کابینت می‌باشند. نحوه کار فن کویل فن کویلها معمولاً به دو صورت مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حالت اول فن کویل فقط حرارت و برودت مورد نیاز را تامین می‌کند و هوای تازه توسط هوارسان مرکزی و بوسیله کانال‌های توزیع هوا در سطح محل منتشر می‌گردد تا تهویه مناسب در محل مورد نظرانجام گیرد. در این حالت میزان بار سرمایی وگرمایی توسط ترموستات بکار رفته در فن کویل و با خاموش و روشن شدن فن تنظیم می‌گردد. در حالت دوم علاوه بر تامین حرارت و برودت مورد نیاز، وظیفه تامین هوای تازه را نیز بعهده دارد. بدین صورت که فن دستگاه، هوای تازه را از طریق دریچه تعبیه شده در پشت فن کویل گرفته و در محل پخش می‌کند.از محاسن این روش می‌توان به کاهش هزینه‌های مربوط به سیستم هوارسان مرکزی و متعلقات مربوطه اشاره نمود و عدم فیلتراسیون هوای تازه از معایب این روش می‌باشد. فن کویلهای سقفی را میتوان به سیستم کانال کشی متصل و توسط ان چندین دریجه را تغذیه کرد.در مواردی که کنترل اختصاصی اتاقها ضرورت نداشته باشد و بتوان برگشت هوا را مشترک درنظر گرفت‌‌ ‌( مثلاً خانه های اپارتمانی)میتوان از یک فن کویل برای تغذیه چندین اتاق استفاذه نمود. در اینصورت برای تامین افت فشار بیشتر باید موتور بادزن بزرگتر انتخاب شود.هوای تازه ای که توسط هوارسان تامین میشود را در فن کویل سقفی میتوان به محفظه ورودی هوا به فن کویل و یا مستقیماً به داخل اتاق تغذیه کرد. اگر هوای تازه را مستقیماً به داخل اتاق وارد می کنید باید آن را قبلاً تا درجه حرارت اتاق گرم کنید تا در صورت خاموش بودن فن کویل افراد احساس عدم اسایش نکنند انتخاب کویل بر مبنای درجه حرارت هوای مخلوط ورودی به کویل و درجه حرارت لازم در خروج از کویل انجام می شود به نحوی که نیازهای سرمایش و گرمایش اتاق را نیز پاسخگو باشد. فن کویلهای سقفی فضایی را درکف ساختمان اشغال نمی کنند و معمولاً ارزانتر هستند. در ساختمانها یا نواحی ای که مقدار بار گرمایش زیاد است استفاده از مدلهای عمودی (زمینی)نتایج بهتری خواهد داشت. با نصب فن کویل در دیوارهای خارجی یا زیر پنجره ها مقدار گرمایش بیشتر خواهد بود. انتخاب دستگاه فن کوئل برخی از طراحان هنگام انتخاب فن کویل هایی که کلید کنترل دور (3 سرعته)دارند . ظرفیت سرمایش اسمی در سرعت متوسط را مبنا می گیرند. این امر موجب افزایش ضریب اطمینان دستگاه و ارامتر کار کردن ان خواهد شد زیرا هنگامی که فن کویل در دور زیاد کار کند ظرفیت حرارتی ان افزایش خواهد یافت. وقتی هوای تازه قبلاً توسط سیستمهای مرکزی (هوارسان)تا درجه حرارت حدود 70 سرد یا گرم شده باشد فن کویل ها باید فقط بارهای سرمایی و گرمایی فضای مورد نظر را تامین کنند. معمولآ موتور بادزن فن کویلها از نوع موتورهای کوچک خازن دار یا قطب کوجک سایه ای و مجهز به محافظت در مقابل اضافه بار شدن هستند. توان مصرفی بزرگترین فن کویلها (حتی در سرعت زیاد)به ندرت از 30 تجاوز میکند وجریان راه اندازی انها از 2.5 تجاوز نخواهد کرد. درطراحی مدار سیم کشی باید مقررات ملی و محلی توجه شود. معمولاً سیستم سیم کشی فن کویلها از سیستم روشنایی مجزا است . کنترل ظرفیت فن کویل میتواند توسط تغییر مقدار گذر آب درون کویل کنار گذر کردن هوا از اطراف کویل تغییر سرعت بادزن و یا ترکیبی از این روشها انجام شود. مقدار گذر اب توسط ترموستاتی که در مسیر هوای برگشت یا روی دیوار نصب می آگردد کنترل می شود کنترل سرعت بادزن می تواند از نوع دستی خودکار باشد. معمولاً کنترل خودکار بصورت روشن- خاموش است و انتخاب سرعت بصورت دستی انجام می شود .دربرخی از فن کویلها از موتورهای دور متغیر برای تنظیم سرعت استفاده می گردد. وقتی کنترل ظرفیت فن کویل از طریق کنترل سرعت بادزن انجام می شود ترجیحآ از ترموستات اتاقی استفاده کنید استفاده از کنترل روشن – خاموش برای بادزن مناسب نیست زیرا: 1. معمولاً تغییر سطح صدای حاصل از بادزن بیشتر از صدای مداوم انازار دهنده خواهد بود 2. الگوی گردش هوا در اتاق بسیار متغیر خواهد بود. کاربرد فن کوئل ها بهترین کاربرد سیستم فن کویل مربوط به مواردی است که بخواهیم درجه حرارت هر فضا بطور جداگانه کنترل شود. همچنین با استفاده از سیستم فن کویل از انتقال آلودگی بین اتاقها جلوگیری خواهد شد. کاربردهای مناسب این سیستم عبارتند از: هتلها و متلها و ساختمانهای آپارتمانی و ساختمانهای اداری . اگر چه در تعدادی از ساختمانهای بیمارستانها نیز از سیستم فن کویل استفاده میشود ولی این موضوع چندان مناسب نبست زیرا بازده فیلتر هوای فن کویلها کم است و نگهداری و تمیز کردن انها نیز مشکل خواهد بود مزایا مزیتهای اصلی سیستمهای تمام آب عبارت اند از : 1. سیستم تغذیه سیال سرد کننده (لوله کشی در قیاص با کانال کشی) فضای کمتری اشغال خواهدکرد. 2. نیازی به اتاق بادزن مرکزی اصلاً وجود ندارد و یا ابعاد آن کوچکتراست. 3. فضای مورد نیاز برای عبور کانالهای هوا کوچکتر خواهد بود. در این سیستم میتوان فن کوی فضاهایی که نیاز به تهویه مطبوع ندارند را خاموش کرد. برای اینکه پاسخ سیستم به تغییر مقدار بارهای سرمایش و گرمایش سریع باشد می توان ظرفیت فن کویل را بیشتر در نظر گرفت. در این سیستم جون امکان استفاده از اب گرم کننده با درجه حرارت پایینتر نیزبرای تامین گرمایش وجود دارد استفاده از فن کویل به ویژه درسیستمهای بازیافت حرارت یا سیستمهای حرارت خورشیدی مناسب است. کنترل ظرفیت فن کویل میتواند توسط تغییر مقدار گذر اب درون کویل کنار گذر کردن هوا از اطراف کویل تغییر سرعت بادزن و یا ترکیبی از این روشها انجام شود. مقدار گذر اب توسط ترموستاتی که در مسیر هوای برگشت یا روی دیوار نصب میگردد کنترل می شود کنترل سرعت بادزن می تواند از نوع دستی خودکار باشد. معمولاً کنترل خودکار بصورت روشن- خاموش است و انتخاب سرعت بصورت دستی انجام می شود.دربرخی از فن کویلها از موتورهای دور متغیر برای تنظیم سرعت استفاده میگردد. وقتی کنترل ظرفیت فن کویل از طریق کنترل سرعت بادزن انجام می شود ترجیحاً از ترموستات اتاقی استفاده کنید استفاده از کنترل (روشن - خاموش) برای بادزن مناسب نیست زیرا: 1: معمولاً تغییر سطح صدای حاصل از بادزن بیشتر از صدای مداوم آزار دهنده خواهد بود. 2: الگوی گردش هوا در اتاق بسیار متغیر خواهد بود. کاربرد فن کوئلها: بهترین کاربرد سیستم فن کویل مربوط به مواردی است که بخواهیم درجه حرارت هر فضا بطور جداگانه کنترل شود.همچنین با استفاده از سیستم فن کویل از انتقال آلودگی بین اتاقها جلوگیری خواهد شد.البته نباید فراموش کرد که ترموستات فن کویل نقش مهمی در کارکرد بهینه فن کویل در انجام کار تهویه مطبوع دارد. ترموستات های فن کویل در انواع متعددی جهت نصب بر روی فن کویل ها میباشند. شاید بی مناسبت نباشد که در این بخش به انواع ترموستات ها وتفاوت آنها در کاربری و تأثیر آنها در بهینه سازی مصرف انرژی پرداخت. ترموستات فن کویل در دو نوع ترموستات فن کویل مکانیکی و ترموستات فن کویل دیجیتال است که ترموستات فن کویل مکانیکی در دو نوع ترموستات فن کویل سقفی و ترموستات فن کویل زمینی است که بدلیل قیمت ارزان آن در بیشتر پروژه هایی که از سیستم تهویۀ سرمایشی و گرمایشی مرکزی (چیلر و فن کویل) استفاده میکنند به کار گذاشته میشوند. این در حالی است که ترموستات دیجیتال فن کویل بمراتب دقیقتر و دارای مزایای بیشتری نسبت به ترموستات مکانیکی فن کویل میباشد. همچنین در ترموستات فن کویل دیجیتالی موضوع سقفی و زمینی مطرح نیست و بدون تفاوت برای هر دو قابل استفاده است. در ضمن ترموستات فن کویل مکانیکی تنوع ترموستات های فن کویل دیجیتال را ندارد. ازجمله ترموستاتهای فن کویل دیجیتال میتوان به ترموستات فن کویل لمسی دیجیتال ( ترموستات فن کویل تاچ اسکرین) ، ترموستات فن کویل قابل برنامه ریزی، ترموستات بی سیم فن کویل ، ترموستات تایمر، ترموستات 24 ولت ترموستات فن کویل با خروجی آنالوگ و انواع دیگر ترموستات فن کویل که ترموستاتهای دیجیتالی را شامل میشود. دقت وحساسیت ترموستات دیجیتال در فرمان به فن کویل مزایای متعددی دارد که از جمله مهمترین آنها موضوع بهینه سازی و صرفه جویی مصرف انرژی است ودیگر آنکه باعث افزایش عمر سیستم تهویه وعملکرد بموقع آن است. ترموستات دیجیتال فن کویل با نمایش دمای محیط مارا از دمای کنونی مطلع میسازد البته موضوع کالیبراسون موضوع مهم و غیر قابل اغماض است چرا که در سیتمهای ابزار دقیق نیز احتمال خطا وجود دارد. پس میبایست در صورت وجود دماسنج دقیق تر از ترموستات فن کویل امکان کالیبره نمودن ترموستات دیجیتال با آن دماسنج دقیقتر باشد که برخی از ترموستات های فن کویل این قابلیت را دارند. یکی ازمهمترین تمایزات سیستمهای تهویه نسبت به یکدیگر بحث کنترل و سیستم کنترلر آن است که موجب تمایز در فن کویل ها و سیستمهای تهویه مطبوع است. کاربری سیستمهای تهویه در اماکن مختلف تفاوت دارد آنچه در اماکن تجاری و اداری برای تهویه مطبوع استفاده میشود ممکن است در بخشهای درمانی بهینه نباشد. کاربردهای مناسب این سیستم عبارتنداز: هتلها ، برجها ، ساختمانهای آپارتمانی و ساختمانهای اداری اگر چه در تعدادی از ساختمانهای بیمارستانها نیز از سیستم فن کویل استفاده میشود ولی این موضوع چندان مناسب نبست زیرا بازده فیلتر هوای فن کویلها کم است و نگهداری و تمیز کردن انها نیز مشکل خواهد بود .

مزایاای اصلی سیستمهای تمام آب :

1) سیستم تغذیه سیال سرد کننده ( لوله کشی در قیاص با کانال کشی ) فضای کمتری اشغال خواهدکرد.

2) نیازی به اتاق بادزن مرکزی اصلاً وجود ندارد و یا ابعاد آن کوچکتراست.

3) فضای مورد نیاز برای عبور کانالهای هوا کوچکتر خواهد بود.

در این سیستم میتوان فن کویل فضاهایی که نیاز به تهویه مطبوع ندارند را خاموش کرد. برای اینکه پاسخ سیستم به تغییر مقدار بارهای سرمایش و گرمایش سریع باشد می توان ظرفیت فن کویل را بیشتر در نظر گرفت. در این سیستم جون امکان استفاده از آب گرم کننده با درجه حرارت پایین تر نیز برای تامین گرمایش وجود دارد استفاده از فن کویل به ویژه درسیستمهای بازیافت حرارت یا سیستمهای حرارت خورشیدی مناسب است.

معایب فن کویل

تعمیرات سیستمهای تمام آب بیشتر از سیستمهای تمام هواست و غالباً این تعمیرات در فضاهایی صورت می گیرد که افراد حضور دارند. در واحدهایی که نقطه شبنم انها کم است ضروری است سیستم جمع اوری تقطیرات پیش بینی وبه طور ادواری تمیز گردد. در برخی موارد جمع اوری و تخلیه تقطیرات مشکل وهزینه بر خواهد بود. تمیز کردن کویل واحدهای فن کویل نیز مشکل است. چون فیلتر هوای فن کویل ها معمولاً کوچک و دارای بازده کم میباشد برای اینکه مقدار جریان هوا کاهش نیابد باید بصورت متناوب آن را تعویض یا تمیز کرد. گاهی اوقات که تمام رطوبت گیری توسط سیستم مرکزی تامین هوای تازه انجام می شود می توان از سیستم تخلیه تقطیرات صرفه نظرکرد. غالباً هوای تازه از طریق پنجره یا نصب دریچه بر روی دیوارهای خارجی ساختمان تامین می گردد. مقدار هوای تازه ای که به این روش تامین می شود متاثر از اثر دود کشی جهت و سرعت باد خواهدبود. اگر برای کنترل درجه حرارت اتاق از شیرهای تنظیم جریان اب سرد کننده استفاده می کنید این احتمال وجود دارد که مقدار رطوبت داخل اتاق در تابستان افزایش یابد. برای کنترل شرایط اتاق می توان از کنترل کننده های دو وضعیتی استفاده کرد که در یک حالت سرعت بادزن را تغییر می دهد و در حالت دیگر مقدار آب سرد کننده عبوری ازفن کویل را از طریق گذراندن عبارتند از ن از کنار کویل تنظیم می کند. مشخصات فنی فن کویل ها فن ها: فن های دستگاه پلاستیکی و از جنس پلی آمین بوده که با نصب الکتروموتورهای کم صدا و طراحی صحیح پایه موتور موجب می گردد که دستگاه با حداکثر هوادهی و حداقل صدا مورد استفاده قرار گیرد. دقت در ساخت و بالانس فن های پلاستیکی و عدم استفاده از فن های فلزی رایج علاوه بر اینکه از وزن دستگاه می کاهد. ضمن حفظ استحکام کافی، از مشکلات مربوط به لرزش نیز پیشگیری می نماید، همچنین با کاهش توان الکتروموتورها ازمصرف برق و هزینه های مربوط به آن کاسته میشود.

بدنه فن کویل: بدنه فن کویل های زمینی غالباَ از جنس ABS با ترکیبی از زیبایی و استحکام را ارائه می نماید و بدنه انواع سقفی به اقتضای شرایط استفاده، از ورق گالوانیزه و با پوشش رنگ ساخته می شود. گزینه های انتخابی: فن کویل ها دارای کلید کنترل دور سه مرحله ای جهت فن بوده و بنا به سفارش امکان افزودن برد الکترونیکی جهت کنترل دور فن با توجه به دمای هوای خروجی کویل نیز وجود دارد. این گزینه موجب افزایش کارایی دستگاه و صرفه جویی در مصرف انرژی میگردد. همچنین امکان تعبیه دمپر هوای تازه و چهار لوله ای شدن کویل جهت تأمین نیازهای مشتری، به صورت سفارشی وجود دارد.

یک سیستم کنترل مناسب ، راندمان سیستم تهویه را بالا می برد. ترموستات دیجیتال برای فن کویل ها پیشنهاد میشود. ترموستاتهای فن کویل بسیار متنوع میباشند که اگر مصرف کنند بخواهد حالت بهینه را درنظر گیرد میبایست از ترموستات دیجیتال فن کویل با دو خروجی شیر برقی و سه خروجی برای سه دور فن با قابلیت کالیبراسیون و کنترل با ریموت استفاده نماید که دراین حالت امکان فرمان On و Of به حالت گرمایش و سرمایش کویل ها از طریق فرمان ترموستات به شیر برقی وجود خواهد داشت قابل ذکر است برخی از ترموستات های دیجیتال فن کویل ( CPA) علاوه بر اینکه جهت انواع فن کویل قابل استفاده است میتواند برای دیگر سیستمهای تهویه مطبوع مورد استفاده قرار گیرد.

ازآنجا که معمولا موتور فن کویلها الکترو موتور دیسکی خازن دائم است برای کاهش صدای فن آنها نیز میتوان از دیجیکنترل استفاده نمود.

منابع : وب سایت ویکی پدیا سایت کنترل پایا سایت ایران صنعت پایگاه علوم وتحقیقات صنعت تأسیسات واحد فن کویل وتهویه مطبوع نشریه پیشگامان ساختمان و تجهیزات شماره 64 نشریه تهویه وتأسیسات شماره118

ویرایش : مهندس سید علی شبر