وریستورها یا همان مقاومتهای تابع ولتاژ (VDR) قطعات الکتریکی هستند که وظیفه اصلیشان حفاظت از مدارهای الکترونیکی و سیستمهای قدرت توسط جذب انرژی اضافی و تنظیم مقادیر ناخواسته ولتاژهای زودگذر (ناپایدار) است
.در واقع یک مقاومت است که میزان مقاومت آن متناسب با ولتاژ دو سرش است. هر وریستور دارای سه پارامتر ولتاژ DC و ولتاژAC و ولتاژ نامی هستند.که در برگه دیتا شیت آنها تحت عنوان VdcوVac ذکر می شود.و ولتاژ نوشته شده روی آنها در واقع ولتاژ نامی آنها است و تا حدودی شبیه زنر عمل می کند اما برخلاف زنر پلاریته ولتاژ ورودی برایش مهم نیست. و دقت زیادی نیز ندارند.
توان آنها نیز پارامتر مهمی است که معمولا در بازار ما برحسب اندازه وریستور شناخته می شود نه عدد وات آن!
ولتاژهای سریع و گذرا در نیروگاهها و پستهای قدرت و یا مدارهای الکترونیکی میتواند ناشی از رعد و برق یا کلیدزنی قطع و وصل خواسته یا ناخواسته و یا در مدارهای الکترونیکی حساس میتواند ناشی از تخلیه الکتریسیته ساکن جمع شده در بدن انسان باشد که وریستورها بدون خراب شدن میتوانند به طور مکرر عمل تنظیم و محدود کردن این گونه ولتاژهای ناپایدار و زودگذر را انجام دهند.
قدیمیترین این وسایل، یکسوکنندههای سلنیومی میباشند که به طور وسیع در سیستمهای قدیمی تلفن و دیگر دستگاهها برای جلوگیری از ولتاژهای غیرعادی و ناپایدار به کار میرفتهاند. با پیشرفت دانش فنی، این گونه وسایل با سیستمهای تک بلور سیلیسیم و از طریق دیودهای زنری برای کاربردهای ولتاژ پایین و انواع چند بلوره کاربید سیلیسیم و اکسید روی برای کاربردهای ولتاژ بالا، جایگزین شدند.
تحقیقات برای ساخت وریستورهای اکسید روی برای اولین بار در سال ۱۹۶۵ در شرکت ماتسوشیتای ژاپن توسط گروه پژوهشی م. ماتساکا (M.Matsaka) آغاز شد که در نهایت منجر به کشف و ساخت وریستورهای پایه اکسید روی در سال ۱۹۶۸ گردید. به علت مقاومت غیرخطی بالای این وریستورها پژوهش در مورد افزایش کارایی و حل مشکلات این قطعات گستردهتر نیز شده و در طی سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۸۸ مشکلات طراحی با وریستورهای اکسید روی به تدریج حذف گردید.
برای انتخاب یک وریستور باید ببینید آن را سر ولتاژAC می گذارید یاDC سپس با یک درصد مناسب برای خودتان کمی ولتاژ آن را بالاتر فرض کنید.
توان آن رابطه مستقیم با جریان ماکزیمم در حالت اتصال کوتاه کامل دارد. برای حفاظت در برابر ولتاژ زیاد فیوز سری با جریان مناسب فراموش نشود. و گرنه وریستور صدمه خواهد دید.
وریستورها را به عنوان نویز گیر موازی با بار های القایی مانند موتورها (حفاظت در برابر اسپایک های ولتاژ بالا) و موازی با تریاک و تریستورها تحت عنوان مدار اسنابر نیز استفاده می کنند.
نکته بسیار مهم و قابل توجه برای حذف اسپایک های یک مسیر ولتاژ نامی وریستورتان باید تقریبا 1.5 برابر کمتر از دامنه اسپایک هایتان باشد.
وریستور در برد کولر گازی اسپیلت
وریستور نوعی مقاومت وابسته به ولتاژ است و برای حفاظت قطعات و مدارات الکترونیکی در برابر ولتازهای اضافی مورد استفاده قرار می گیرد .این قطعه در مدار به صورت موازی با مصرف کننده قرار می گیرد .اگر ولتاز ورودی به مدار در محدوده ولتاز وریستور باشد .مقاومت وریستور بینهایت است و مانند یک مدار باز عمل می کند یعنی جریان عبوری از وریستور صفر است .اگر ولتاژ ورودی بالاتر از محدوده ولتاز وریستور باشد مقاومت وریستور به صفر می رسد و به دلیل موازی بودن با منبع تغذیه یک اتصال کوتاه در مدار رخ می دهد .
توصیه : برای محافظت کولر و برد آن از نوسانات ولتاژ ، بهتر است از استابیلایزر یا محافظ استفاده کنید.
