عوامل مختلفی بر آسایش انسان در محیط زندگی تأثیرگذار است. یکی از این عوامل ، هوای فضاهای مختلف است. ایجاد شرایط آسایش انسان در محیطهای مختلف از طریق اجرای یک سلسله عملیات بر روی هوا، از قبیل افزایش و یا کاهش دما و رطوبت و نیز کاهش میدان گازها و ترکیبات مضر موجود در هوا صورت میگیرد. هوا ترکیبی از گازهای نیتروژن، اکسیژن، آرگون، دیاکسیدکربن، نئون، هلیم و مقدار ناچیزی از گازهای دیگر از قبیل متان، هیدروژن، دیاکسیدگوگرد و ... میباشد. به همراه این گازها، همواره مقدار ناچیزی رطوبت به صورت بخار آب در هوا وجود دارد که میزان آن متغیر است. لازم به ذکر است میزان رطوبت نیز همانند دما از نقطه نظر آسایش انسان و کیفیت هوای محیط نقش تعیینکنندهای دارد.
بعض وسایل و ابزارهای تنظیم و کنترل شرایط هوای مطلوب برای سلامت و آسایش بشر:
ترموستات : اندازه گیری و کنترل ( و نمایش ) دمای هوا
هیومیدیستات : اندازه گیری و کنترل ( و نمایش ) رطوبت نسبی هوا
عملیاتی که بهمنظور ایجاد شرایط دلخواه، ممکن است بر روی هوا صورت گیرند، عبارتند از:
· گرم کردن هوا
· سرد کردن هوا
· رطوبت زدن هوا
· رطوبتگیری هوا
· گرم کردن و رطوبت زدن هوا
· سرد کردن و رطوبتگیری هوا
· مخلوط کردن دو نوع هوا
شرایط طراحی داخلی اتاقها و فضاها از نظر دما و رطوبت نسبی، در ساختمانهای مسکونی، اداری، آموزشی و تجاری بر پایه شرایط آسایش انسان و در ساختمانهای صنعتی و کارخانجات معمولاً بر اساس مقتضیات محصول تولیدی آنها بهگونهای تولید میگردد که به کیفیت محصول لطمهای وارد نیاید. در تعیین شرایط طراحی داخلی ( طرح داخل ) در ساختمانهای مسکونی و تجاری، علاوه بر توجه به احساس راحتی ساکنین باید دقت نمود که تغییر شرایط طرح داخل در بخشهای مختلف ساختمان نسبت به یکدیگر یا نسبت به هوای خارج بهصورت ملایم و تدریجی صورت گیرد تا بر روی سلامتی انسان اثرات زیانبخش نداشته باشد. از طرفی چنانچه قبلاً ذکر شد، رطوبت نسبی نیز در چگونگی کیفیت هوا و احساس راحتی ساکنین نقش مهمی دارد.
از عوامل آسایش انسان، دمای معتدل، رطوبت نسبی مناسب و جریان هوای مناسب میباشند.
کنترل تهویه غالبا با تجهیزات کنترل فن و کنترل دما ( ترموستات ) انجام میشود.
با افزایش دمای هوا برای آنکه در احساس راحتی ساکنین تغییری ایجاد نشود، باید رطوبت نسبی را کاهش داد و بالعکس، بهعبارت دیگر در دو محیط با دو دمای خشک متفاوت میتوان یک احساس را در انسان ایجاد نمود، مشروط بر آنکه رطوبت نسبی نیز به نسبت عکس دمای خشک تغییر کند. در ساختمانهای صنعتی و کارخانجات، شرایط طرح داخل از نظر دما و رطوبت بر مبنای مقتضیات محصولات تولیدی تعیین میگردد.
سیستمهای کمپرسوری سرمایش مانند کولرگازی و داکت اسپلیت، رطوبت هوا را میگیرند که در مناطق مرطوب مانند کناره های دریای خزر