لامپ الایدی (LED) یک منبع نور و روشنایی است که در آن دیودهای ساطع کننده نور (LED) به هم متصل شده و درون یک لامپ قرار دادهشدهاند.
طول عمر و کارایی الکتریکی لامپهای الایدی چندین برابر بهتر از لامپهای قدیمی رشتهای احتراقی و حتی بهتر از لامپهای فلورسنت است. برخی از انواع لامپ ال ای دی بیش از 100 لومن (واحد روشنایی) در وات (واحد توان) است.
بازار لامپهای الایدی در سالهای اخیر بسیار رشد کرده است و پیشبینی میشود که در دهه آینده میزان فروش آنها دوازده برابر شود.
لامپهای الایدی برخلاف اغلب لامپهای فلورسنت (مانند لامپهای لولهای فلورسنت و لامپهای فلورسنت فشرده یا سیافالها CFLs) بدون نیاز به زمان گرم شدن به حداکثر روشنایی خود میرسند. طول عمر لامپهای فلورسنت با روشن و خاموش شدنهای مکرر کاهش مییابد اما لامپهای LED را میتوانیم به دفعات زیاد روشن و خاموش کنیم بدون آنکه تأثیر چندانی در عمرشان داشته باشد.
هزینه ابتدایی لامپهای الایدی بالاتر است، اما با توجه به طول عمر بیشتر و مصرف برق کمتر این هزینه در درازمدت جبران میشود.
اغلب دیودهای ساطع کننده نور یا الایدیها نور را در همه جهات منتشر نمیکنند و این خصوصیت انتشار جهتدار نور بر طراحی لامپهای آنها تأثیر میگذارد. اما در طول سالهای اخیر لامپهای الایدی که نور را در همه جهات منتشر میکنند نیز تولید و رایج شدهاند.
معمولا برای کاربرد روزمره چندین الایدی به هم متصل میشوند تا یک لامپ به وجود آید، البته در سالهای اخیر گونههای پرقدرت الایدی هم در دسترس قرارگرفتهاند.
تراشههای الایدی به جریان برق مستقیم کنترلشده نیاز دارند، بنابراین باید مدار مناسبی در لامپهای آنها تعبیه شود تا جریان برق متناوب شهری را به جریان برق مستقیم کمولتاژ تبدیل کند. کارایی لامپهای الایدی با بالا رفتن دما کاهش پیدا میکند، به همین علت لامپهای الایدی ، اجزایی برای پراکنش گرما دارند.
با توجه به آنکه قسمت عمده ای از مصرف برق یا انرژی الکتریکی در ساختمانهای مسکونی و اداری و تجاری و صنایع ، مربوط به روشنایی است، استفاده از لامپ LED مرغوب و مناسب تأثیر به سزایی در کاهش مصرف انرزی دارد.