ساخت لامپ
گویا اولین لامپ هم با کربن اختراع شده است. همفری دیوی، در سال ۱۸۰۱، اولین لامپ آرک را اختراع کرد که با استفاده از کربن کار میکرد. در واقع عملکرد این لامپ‌ها، با وصل شدن دو میله‌ی کربن به یک منبع برق بود. به این صورت که جریان الکتریکی ایجاد شده توسط کربن، باعث گرم شدن شده نوری سفید را تولید می‌کند.
پیوند خرید لامپ
محمدنبی سلطانی نژاد از اعضای گروه برگزیده نخستین دوره مسابقه دانش‌آموزی نور ، در گفت و گو با خبرنگار گروه علمی ایرنا در توضیح آزمایش خود اظهارکرد: ما در این آزمایش نوک مداد را که از جنس گرافیت است توسط دو سیم رابط به باتری خودرو وصل کردیم.
وی افزود: جریان الکتریکی از باتری، سیم و نوک مداد عبور می کند و باعث گرم شدن نوک مداد می‌شود تا حدی که نوک مداد شروع به نورافشانی می‌کند.
این عضو برگزیده نخستین دوره مسابقات دانش آموزی نور ادامه داد: به علت دمای زیاد نوک مداد، نور تابشی از آن تقریبا به رنگ سفید می باشد که البته بعد از مدت کوتاهی بر اثر گرمای زیاد ایجاد شده و همچنین اکسید شدن نوک مداد، گرافیت به مرور زمان متلاشی می‌شود.
به گفته وی در این آزمایش، انرژی الکتریکی به انرژی نورانی تبدیل شد؛ در واقع یکی از متداول‌ترین روش‌های تولید انرژی نورانی همچون لامپ های مختلف، استفاده از انرژی الکتریکی است.
محمد فتح آبادی و علیرضا میرزایی از اعضاء پژوهش سرای شهید طاهر اسدی نیا واقع در استان مرکزی دو عضو دیگر گروه برگزیده نخستین دوره مسابقه دانش‌آموزی نور؛ گرامیداشت ابن هیثم هستند که با استفاده از نوک مداد ، سیم و باتری خودرو، انرژی الکتریکی را تبدیل به منبع نور کردند.
مسابقه دانش آموزی نور؛ گرامیداشت ابن هیثم سال گذشته با 200 اثر برگزیده از آزمایش‌های علمی در رابطه با نور به کار خود پایان داد.
تاریخچه لامپ و مخترع لامپ؛ نور, یک از شگفتی های خلقت, چیزی که از ابتدا برای بشر جالب و اسرارآمیز بوده.
اولین لامپ کی و چه جوری اختراع شد؟
از بچگیمون توی مدرسه, خونه , تلویزیون و… بهمون گفتن که مخترع لامپ ادیسونه , اما امروز میخوام باوراتون رو خراب کنم !! در واقع لامپ رو ادیسون اختراع نکرد , ادیسون فقط این ایده رو از وودوارد خرید و اون رو اصلاح کرد! طوری که با کمترین هزینه ساخته بشه , گرمای کمتری داشته باشه و به قول خودمون تجاری سازی بشه .
البته زحمات ادیسون این فناور و صنعتگر باهوش و با سیاست در فراگیری لامپ و روشنایی با برق در کره زمین نقش مهمی داشته ؛ در واقع اگه امروز تکنولوژی تو اطراف ما هست و ما راحتتر زندگی میکنیم به خاطر ابداع ها و اختراع های مهندسان و فناوران و صنعتگرانه . اگه ایشون این ایده و ایده های مختلف دیگه رو تجاری سازی نمیکرد , معلوم نبود چه اتفاقی ممکنه بیافته و رشد تکنولوژی چه جوری بود. ادیسون قدم های بزرگی تو شروع عصر تکنولوژی برداشت.
تا جایی که میدانیم، اولین مخترع لامپ آقای همفری دیوی بود. سال ۱۸۰۲ میلادی بود که آقای همفری دیوی , متولد بریتانیا , اولین جرقه لامپ رو زد. اون که کاشف عناصر مختلفی مثل کلسیم و پتاسیم بود اولین چراغ الکتریکی رو زمانی که داشت روی باتری الکتریکی کار میکرد به طور اتفاقی ابداع کرد . آقای دیوی با اتصال باتری به وسیله دوتا سیم به یک تیکه ذغال باعث شد که ذغال بر افروخته بشه و اینجوری بود که اولین جرقۀ لامپ الکتریکی خورد . اما چون حرارت بالایی داشت و نورش هم کم بود کارایی به خصوصی نداشت و فقط جنبۀ آزمایشگاهی داشت ؛ ولی به هر حال قدم بزرگی بود برای اینکه بشر به فکر فرو برو.
بعد از خوردن اولین جرقه توسط آقای دیوی , دانشمندان شروع کردن به بهبود بخشیدن به این اختراع . و با آزمون و خطا نسخه های مختلفی از لامپ رو ابداع کردن اما همشون به خاطر دلایل مختلفی مثل حرارت بالا , اقتصادی نبودن , نور بیش از حد یا کمتر از حد معمول و غیره رد میشدن .
تا اینکه در سال ۱۸۷۴ آقای هنری وودوارد با کمک همکارش تونست لامپ رو بسازه حتی تو سایزهای مختلف ساخت .
ایشون شیشۀ استوانه ای رو پر از نیتروژن کرد و دو میله الکترودی که با نوار رشته ای از جنس کربن به هم وصل بودن رو توی لامپ کار میگذاشت که الکتریسیته باعث میشد نوار رشته ای روشن بشه و نور پخش کنه .
اما متاسفانه با اینکه آقای وودوارد تلاش زیادی کرد که با تبلیغات و توضیح دادن این اختراع بزرگ به مردم اونا رو از این نعمت بهرمند کنه اما توی زمینه تبلیغات و مارکتینگ شکست خورد . بعد از ۵ سال تلاش یعنی تو سال ۱۸۷۹ مجبور شد ایده و تمام نوشته ها و مقاله های خودش رو به توماس آلوا ادیسون بفروشه . آره ادیسون! ادیسون تمام کننده این داستان و شروع کننده عصر روشنایی شد ؛ عصری که جهان رنگ تازه ای به خودش گرفت.
قدم سوم درباره تاریخچه لامپ رو آقای ادیسون برداشت. ادیسون پس از خرید همه مقالات , شروع به تحقیقات گسترده و آزمایش کرد و اسم پروژه خودش رو هم گذاشت {بهبود در روند چراغ های برقی} . اون بارها و بارها و بارها شکست خورد , اما اون یه هدف بزرگ داشت که میخواست کامل ترین نسخه لامپ رو بسازه طوری که بتونه به تولید انبود برسونتش . سرانجام ادیسون موفق شد ؛ اون لامپی ساخت که هزینه اولیه پایین , عمر طولانی (حدود ۱۲۰۰ ساعت ) و حرارت پایین نسب به نمونه های قبلی داشت. ادیسون تو سال ۱۸۸۰ کارخونه الکتریکی ادیسون رو افتتاح کرد و شروع کرد به تولید انبوه , ایشون با فروش برق و لامپ تونست کلی پول به دست بیاره.
بشر همواره از قدیم در حال پیشرفت بوده و هیچ موقع این چرخه متوقف نشده .
وهمین دلیل باعث شد که بعد از تکمیل لامپ توسط ادیسون , دانشمندان بی کار نشینن و شروع کنن به اصلاح این اختراع جذاب و کاربردی .
کم کم و با پیشرفت تکنولووژی لامپ های رشته ای به دلایل مختلفی مثل عمر کم , گرمای زیاد , مصرف بالاو نسبت به اون بازده پایین و به این دلیل که زمین به خاطر این نوع لامپ ها به سمت به گرم شدن میرفت , این لامپ ها جایگزین شدن .
نسل بعدی این محصول لامپ فلوئورسنت یا مهتابی بود که نسبت به رشته ای مزیت های زیادی داشت .
کم کم فلوئورسنت هم به خاطر گازهای خطرناک و دلایل فنی جاشون رو به لامپ کم مصرف دادن .
اما پیشرفت بشر مثل قبل با سرعت کم نبود و خیلی زود این لامپ های کم مصرف هم جاشون رو به LED ها دادن .
لامپهای ال ای دی نسبت به همه گذشتگانش بهترینه , عمرزیاد , دمای به شدت کم , مصرف بسیار پایین , نداشتن گاز های سمی و … دلایل اثبات این موضوعه .
خود LED ها هم دونسل متفاوت دارن SMD و COB که تومقاله بعدی به طور دقیق و جامع درموردشون حرف میزنیم .
خب تا اینجا کار متوجه شدیم که مخترع لامپ یک نفر نبود و با پیشرفت علم و تکنولوژی به اینجا رسیده.
حاج محمدحسین امین الضرب پدر برق ایران
آقای محمدحسین امین الضرب اصفهانی که از تجار بنام و باهوش زمان خودش بود، صنعت برق رو تو ایران گسترش داد به همین دلیل به ایشون پدر برق ایران هم میگن. آقای امین الضرب جزو بزرگترین تجار زمان خودش بود و از سن ۱۶ سالگی به تجارت مشغول شدن .ایشون توی صنعت راه آهن ، تاسیس بانک و ابریشم فعالیت داشت. اما فعالیت مهم امین الضرب ورود برق به ایران بود .
ایشون توی سفری توسال ۱۲۸۴ شمسی که همراه با مظفرالدین شاه به روسیه داشتن خیلی اتفاقی و جالب اولین نیروگاه برق رو خریداری و به ایران آوردند .داستان از این قرار بود که ، ایشون زمانی که داشتند توی خیابونای روسیه قدم میزدن به یک نیروگاه برق میرسن و متوجه میشن روشنایی شب توی شهر انرژیش از اینجا تامین میشه . ایشون مدتی ایستادند و به نگاه کردن و خیره شدن به نیروگاه پرداختند تا اینکه نگهبان نیروگاه به سمت ایشون اومد. و گفت : مگر خیال خریدش را داری ؟
امین الضرب جواب داد : اگر ارزان بدهند میخرم .
مکالمه کمی ادامه پیدا کرد تا اینکه رییس نیروگاه بیرون اومد و داستان رو از نگهبان جویا شد و بعد از شنیدن داستان از نگهبان نگاهی به امین الضرب کرد .
امین الضرب در اون زمان به طور اتفاقی لباس و وضع مناسبی نداشت و رییس نیروگاه برای مسخره کردن ایشون میگه قیمتش پونصد هزار تومنه . امین الضرب هم درخواست میکنه که قولنامه ای نوشته بشه و پول رو برای رییس حواله میکنه و نیروگاه رو به ایران انتقال میده .
طولی نگذشت که نیروگاه برق امین الضرب توی ایران احداث میشه کاخ مظفر الدین شاه ، خبایان لاله زار ، سعدی ،چراغ برق و شاه آباد رو روشن میکنه .
امین الضرب تاجر باهوشی بود ، ایشون توی مراسم نیمه شعبان تعدادی از خیابان های تهران رو با لامپ های رنگی تزیین کرد . اونجا بود که مردم تا چشمشون به نورهای رنگی توی اون مناسبت خورد با برق و لامپ آشتی کردند و رقابت برای استفاده از برق شروع شد .
کم کم مردم شروع به استفاده از لامپ و برق کردند و افرادی به اسم تحصیلدار وظیفه داشتند تا به دکان و منزل افرادی که برق داشتند سر میزد و بر اساس تعداد لامپ هزینه برق رو حساب میکردند.
سرانجام آقای امین الضرب توی سال ۱۳۱۱ در سن ۶۲ سالگی بر اثر بیماری سل چشم از این جهان فرو بست .
تاریخچه لامپ
بعد ها در سال ۱۳۱۲ به دستوررضا شاه دستگاه ها و تجهیزات لازم برای نیروگاه برق به قدرت ۶۴۰۰ کیلووات از شرکت اشکودا در چکسلواکی خریداری شد .
در سال ۱۳۱۶ این تجهیزات وارد و در نیروگاه واقع در میدان ژاله نصب و به بهره برداری رسید. امروزه این نیروگاه تبدیل به موزه صنعت برق شده.
در سال ۱۳۱۹ بخاطر بالاتر رفتن نیاز به برق مناقصه ای برای احداث نیروگاه برق جدید انجام شد و باز هم شرکت اشکودا برنده مناقصه شد .
اما بخاطر شروع جنگ جهانی احداث نیروگاه به تعویق افتاد و سر انجام به خاطر مشکلات و اشکال تراشی های شرکت خارجی قرارداد فسق شد .
بعد ها با احداث نیروگاه هایی مثل سد امیرکبیر ، نیرگاه طرشت و فرح آباد ؛ در سال ۱۳۴۸ نیروگاه میدان ژاله (میدان شهدا امروزی ) به خواب همیشگی رفت .
از اولین لامپی که وارد ایران شد اطلاعات دقیقی موجود نیست اما لابد توسط امین الضرب همراه با نیروگاهی که از روسیه خریده بود وارد ایران شد.
اولین لامپ های وارد شده به ایران از نوع لامپ های رشته ای بود و روی آن تصوری از شاهان قاجار بود که به سفارش ایران توسط روسیه تولید شده بودند .
بعد ها در زمان جنگ جهانی و با ورود ارتش روسیه و آلمان شرکت های جدیدی وارد ایران شدند و این محصول را وارد ایران کردند.
یکی از این شرکت های بزرگ اسرام آلمان بود که امروزه نیز جز بزرگترین شرکت ها در این زمینه است .
بعد از جنگ جهانی و با روی کار آمدن محمدرضا شاه پهلوی شرکت های آمریکایی وارد ایران شدند و ایران تبدیل به یک بازار مناسب برای آمریکا شد .
در سال ۱۳۴۸ شرکت پارس شهاب با همکاری شرکت توشیبای ژاپن اقدام به تولید لامپ کردند .
تعدادی از تولیدکنندگان لامپ در ایران: افراتاب
ماخذ: فازمتر مارکت
